Skuteczne działania Konfederacji Lewiatan w obszarach prawa w 2019 roku Poniżej przedstawiamy ważne dla przedsiębiorców zagadnienia, w których podejmowane były aktywności w 2019 przez Konfederację Lewiatan z udziałem firm i organizacji członkowskich Konfederacji – gdzie osiągnięto rozwiązania korzystne dla naszego środowiska 1. Utrzymanie tzw. 30-krotności górnego limitu podstawy składek na ubezpieczenia społeczne Zniesienie limitu podstawy składek miało przynieść budżetowi ogromną kwotę 5 mld złotych. Skutkowałoby to obniżeniem wynagrodzeń netto pracowników przy jednoczesnym zwiększeniu kosztów pracodawców. Zdecydowanie większą część oczekiwanego przez rząd przychodu ponieśliby pracodawcy ze względu na rozkład składki rentowej (pracodawca 6,5% a pracownik 1,5%). Zmniejszenie wynagrodzeń netto pracowników oznaczałoby również presje na ich wyrównanie ze strony pracodawców. Wiele firm wskazywało na ogromny wzrost kosztów, w zależności od rodzaju działalności i skali, 5 – 16% rocznie. Zniesienie limitu miałoby negatywne skutki dla całej gospodarki i rynku pracy. Dotknęłoby nie tylko firmy oferujące wyższe wynagrodzenia, ale również ich kontrahentów, podwykonawców. Tak duży wzrost kosztów musiałby bowiem skutkować zmniejszaniem inwestycji, ograniczeniem wydatków. 2. Utrzymanie preferencyjnej stawki VAT (5%) na napoje owocowe z zawartością co najmniej 20% soku owocowego i wprowadzenie Wiążącej Informacji Składkowej Wprowadzenie nowej matrycy stawek VAT, której celem jest uproszczenie stosowania stawek VAT (ujednolicenie przypadków kiedy różne produkty z tej samej grupy towarów mają różne stawki), w założeniu miało być neutralne dla przedsiębiorców i budżetu państwa. Jednak pomimo zapewnień liczne obniżki stawki VAT planowano sfinansować z podniesienia innych stawek. Konfederacja zapoczątkowała i prowadziła aktywne działania w celu zwrócenia uwagi na fakt, że ujednolicenie wysokości stawek, nie może się odbyć kosztem nielicznych przedsiębiorców, np. obniżenie stawek na pewne towary nie może być dokonane kosztem firm np. z branży produkcji napojów owocowych – zrzeszonych w KL. Dzięki naszym wysiłkom stawka podatku VAT na napoje owocowe nie została podniesiona. Jednocześnie ustawa wprowadziła Wiążące Informacje Stawkowe, które pozwolą przedsiębiorcom zabezpieczyć się przed kwestionowaniem przez organy podatkowe prawidłowości stosowanej stawki VAT. O taką możliwość zabiegaliśmy od wielu lat i przekonywaliśmy do wprowadzenia takiego narzędzia. 3. Złagodzenie sankcji w przepisach o obowiązkowej podzielonej płatności w VAT, tzw. split payment Wprowadzenie obowiązkowej podzielonej płatności w VAT było priorytetem Ministerstwa Finansów. Jest to systemowe narzędzie uniemożliwiające wyłudzanie podatku VAT. Zastąpiło odwrotne obciążenie w tym podatku. Podczas wielu spotkań z przedstawicielami MF, przekonaliśmy autorów do: • obniżenia sankcji za wadliwe oznaczenie faktury w systemie MPP (ze 100% do 30% kwoty VAT) oraz wprowadzenia zwolnienia z sankcji, jeżeli pomimo wadliwego oznaczenia faktury nabywca i tak zapłacił w MPP, • obniżenia sankcji za niezastosowanie MPP, pomimo obowiązku (ze 100% do 30% kwoty VAT) oraz wprowadzenia zwolnienia z sankcji jeżeli nabywca nie zapłaci w MPP, a sprzedawca właściwie zadeklaruje należny VAT, • umożliwienia regulowania z rachunku VAT zobowiązań z tytułu PIT, CIT, akcyzy, należności celnych, odsetek od zaległości podatkowych, składek ZUS, • przesunięcie w czasie terminu wejścia w życie ustawy z 1 września na 1 listopada 2019 r. • wydania wiążących dla podatników objaśnień podatkowych Ministra Finansów, do których przekazaliśmy wkład w postaci, wątpliwości zgłoszonych przez firmy członkowskie KL. 4. Biała lista podatników VAT Wiele pracy poświęciliśmy na opiniowanie i poprawienie regulacji związanej z nowym Wykazem podatników VAT, tzw. białą listą. Jest to narzędzie, które ma ułatwić przedsiębiorcy weryfikację kontrahenta. Na starcie funkcjonowania nowy wykaz mocno skomplikował działalność firm, ze względu na publikowanie w nim numerów rachunków bankowych przedsiębiorców i konieczność weryfikacji czy dokonywane płatności trafiają na rachunek, który został zamieszczony w wykazie. Doprowadziliśmy do tego, że co do zasady weryfikacja rachunków odbywa się w sposób automatyczny (z systemu księgowego). A także do wydania objaśnień podatkowych Ministra Finansów i potwierdzenia m.in. braku koniczności zamieszczania w wykazie tzw. rachunków wirtualnych (zapłata na taki rachunek, związany z rachunkiem głównym, nie będzie objęta sankcją w postaci braku możliwości zaliczenia płatności do kosztów uzyskania przychodów), oraz możliwości jednokrotnego zawiadomienia o dokonywaniu płatności na rachunek nieznajdujący się w wykazie (zawiadomienie zwalnia podatnika z sankcji braku możliwości rozpoznania kosztów uzyskania przychodów). 5. Test przedsiębiorcy Rząd w Wieloletnim Planie Finansowym Państwa na lata 2019 – 2022 zaplanował wprowadzenie tzw. testu przedsiębiorcy i pozyskanie z tego tytułu 1,2 mld zł już w 2020 r. Rozwiązanie to spowodowałoby istotny wzrost kosztów pracy, co przy warunkach istniejących w 2020 r. byłoby kolejnym poważnym obciążeniem dla przedsiębiorców. Konfederacja Lewiatan przeprowadziła intensywną kampanię informacyjną w mediach dotyczącą fiskalnych celów rządu, zorganizowała i poprowadziła dyskusję w Radzie Dialogu Społecznego, czym skutecznie wymusiła na rządzie wycofanie się z tego pomysłu. 6. Nowe zasady poboru podatku u źródła Od 1 stycznia 2019 r. miały zacząć obowiązywać nowe zasady poboru podatku u źródła, tj. podatku CIT odprowadzanego od wypłacanych poza terytorium Polski odsetek, należności licencyjnych, dywidend czy wybranych usług niematerialnych. Nowe przepisy są bardziej rygorystyczne, w szczególności jeżeli chodzi o weryfikowanie statusu odbiory płatności pod kątem, czy spełnia on warunki uznania go za rzeczywistego właściciela otrzymywanej płatności. Konfederacja Lewiatan zabiega o zmiany w nowych przepisach, na ten moment trwają rozmowy z przedstawicielami ministerstwa, natomiast wejście w życie przepisów jest odroczone do 1 lipca 2020 r. Odroczenie trwa od 1 stycznia 2019 r. Uzgadniane modyfikacje to m.in.: • ograniczenie stosowania mechanizmu zwrotu podatku tylko do płatności na rzecz podmiotów powiązanych wyłączając spod zaostrzonych zasad płatności na rzecz podmiotów trzecich, • doprecyzowanie wymogów w zakresie należytej staranności wymaganej przy weryfikacji kontrahenta, • wprowadzenie tzw. białej listy państw, do których płatności będą mogły korzystać z pewnych uproszczeń lub domniemań, • jednoznaczne wskazanie, że oświadczenie o niepobraniu podatku podpisywane ma być zgodnie z zasadami reprezentacji spółki, a nie jak dotąd przez wszystkich członków zarządu, • skrócenie okresu na zwrot podatku do 3 miesięcy (obecnie 6 miesięcy), • modyfikację zasad odpowiedzialności karnej skarbowej na podstawie art. 56d KKS poprzez wyeliminowanie kary pozbawienia wolności z katalogu sankcji za podanie nieprawdy lub zatajenie prawdy w oświadczeniach składanych na podstawie przepisów o poborze podatku u źródła. 7. Wycofanie się Ministerstwa Finansów z propozycji, aby minimalna sankcja za wykroczenie lub przestępstwo skarbowe wynosiła co najmniej wysokość uszczuplenia Konfederacja walczyła w 2019 r. z tak nieracjonalnymi pomysłami jak nakładanie na przedsiębiorców kary za wykroczenia i przestępstwa skarbowe w wysokości co najmniej równej uszczupleniu. Czyli przegrana sprawa o zaniżenie zobowiązania podatkowego na 10 000 zł, skutkować miałaby grzywną także w wysokości 10 000 zł. Odstąpiono od forsowania tej zmiany. 8. Umożliwienie inwestycji we własną energetykę odnawialną dla firm, tzw. prosument biznesowy w ustawie o Odnawialnych Źródłach Energii Nowelizacja ustawy o odnawialnych źródłach energii z 19 lipca 2019 r. odblokowała inwestycje w odnawialne źródła dzięki zmianom pozwalającym na przeprowadzenie aukcji dla większych instalacji już w 2019 roku. Ustawa wprowadziła nowe mechanizmy wsparcia dla mniejszych wytwórców energii, w tym prosumentów biznesowych i spółdzielni energetycznych. Większość nowych zapisów konsumuje propozycje przedstawiane przez Radę OZE przy Konfederacji Lewiatan w toku prac nad nowelizacją. Obecnie Rada OZE pracuje nad kolejną nowelizacją ustawy OZE, która ma m.in. implementować postanowienia Dyrektywy RED II oraz rozszerzyć zakres tzw. prosumenta biznesowego. 9. Przesunięcie obowiązku wpisu do Bazy Danych Odpadowych do 1 lipca 2020 r. W ramach kilkukrotnych zmian w „ustawach odpadowych”, które miały miejsce w 2019 r., m.in. na skutek uwag Lewiatana, udało się złagodzić szereg bardzo represyjnych i nieproporcjonalnych przepisów wprowadzonych ustawami z 2018 r., związanymi z tzw. „płonącymi składowiskami”. Przepisy, które udało się zmienić dotyczą, wymogów w zakresie magazynowania odpadów, w tym monitoringu (chodzi głównie o odpady niepalne), ochrony przeciwpożarowej oraz zabezpieczania roszczeń przez gospodarujących odpadami. Przepisy z 2018r. wprowadzały zbyt szeroki krąg podmiotowy adresatów norm prawnych, obejmując nimi gospodarujących np. odpadami niepalnymi. Udało się także złagodzić szkodliwe przepisy zakazujące termicznego przekształcania zmieszanych odpadów komunalnych. Na przełomie 2019/2020r. udało się przesunąć (o 6 miesięcy) wprowadzenie w pełnym zakresie uregulowań w zakresie funkcjonowania Bazy Danych Odpadowych (BDO). Podnosiliśmy, że BDO jest instrumentem potrzebnym, ale nieprzygotowanym na poziomie technicznym, co mogłoby spowodować daleko idące konsekwencje, zarówno prawne, jak i faktyczne. W efekcie naszych działań udało się zapobiec wprowadzeniu BDO nie w pełni funkcjonalnej i uniknąć chaosu w gospodarowaniu odpadami.W 2020 r. Lewiatan będzie aktywnie uczestniczył w pracach nad rozszerzoną odpowiedzialnością producenta (ROP) oraz zapowiadanym systemem kaucyjnym. 10. Powstrzymanie rozszerzenia odpowiedzialności podmiotów zbiorowych Dzięki olbrzymiej determinacji Lewiatana udało się zablokować na etapie prac sejmowych rządowy projekt nowej ustawy o odpowiedzialności podmiotów zbiorowych. Dotychczas do ukarania firmy konieczne było wcześniejsze skazanie sprawcy przestępstwa. W przypadku uchwalenia ustawy nie byłoby to konieczne. Ustawa przewidywała odpowiedzialność podmiotu zbiorowego za przestępstwa popełnione w związku z jej działalnością: • na skutek działania jej organu lub członka organu, • przez osobę w niej zatrudnioną, • przez jej kontrahenta, jeżeli firma odniosła z takiego przestępstwa korzyść (choćby pośrednio). Warunkiem odpowiedzialności firmy, jeżeli takie przestępstwo zostało popełnione, był brak należytej staranności w wyborze lub nadzorze nad takimi osobami lub podmiotami oraz nieprawidłowa organizacja firmy, która umożliwiła popełnienie przestępstwa. Projekt przewidywał głównie kary finansowe sięgające do 30 mln zł, a w pewnych przypadkach nawet do 60 mln zł. Jedną z kar było rozwiązanie firmy. 11. Wyczyszczenie tzw. ustawy frankowej z rozwiązań zagrażających stabilności polskiego systemu bankowego Prezydencki projekt ustawy zmieniał dotychczasowy mechanizm wsparcia frankowiczów. Proponowane zmiany miały obejmować m.in. wyodrębnienie, w ramach Funduszu Wsparcia Kredytobiorców, Funduszu Wspierającego i Funduszu Konwersji. Głównym celem Konfederacji Lewiatan było usunięcie najbardziej kontrowersyjnego elementu ustawy czyli Funduszu Konwersji. Fundusz ten zawierał elementy oceniane jako niezgodne z prawem UE i zaburzające konkurencję np.: podział wpłaconych na Fundusz przez jeden bank środków między inne banki, jeśli te wpłacone środki nie zostały wykorzystane na wsparcie konwersji. Finalna wersja ustawy realizuje najważniejszy postulat Konfederacji Lewiatan i nie zawiera propozycji powołania Funduszu Konwersji. 12. Powstrzymanie monopolizacji usługi e-doręczeń przez Pocztę Polską, co oznaczałoby wzrost kosztów dla wszystkich użytkowników Konfederacja Lewiatan doprowadziła w 2019 r. do wstrzymania prac nad projektem ustawy (kierując pismo w sprawie notyfikacji technicznej do Komisji Europejskiej). Od początku prac nad projektem krytykowaliśmy proponowany przez resort cyfryzacji sposób przejścia z komunikacji papierowej na cyfrową, ponieważ uprzywilejowuje on Pocztę Polską i ogranicza konkurencję w dostarczaniu usług e-doręczeń. Projekt zakłada, że do czasu przeprowadzenia konkursu na operatora wyznaczonego, tj. do 2025 r. (na okres przejściowy), świadczenie usług powierzone zostanie operatorowi wyznaczonemu do świadczenia usług powszechnych na lata 2016-2025, tj. Poczcie Polskiej S.A. ________________________________________ Nowy 2020 rok zapowiada się jako przełomowy w wielu kwestiach gospodarczych. Lewiatan będzie aktywnie zabiegał o możliwie najlepsze rozwiązania dla polskiego biznesu ułatwiające firmom przejście przez okres spowolnienia gospodarczego oraz wspomagające proces inwestycyjny, w tym w zakresie: Europejskiego Zielonego Ładu, czyli unijnej strategii, która ma doprowadzić UE do neutralności klimatycznej w 2050 roku;• Systemu ubezpieczeń społecznych – zmian w oskładkowaniu oraz zasadach przyznawania emerytur, m.in. emerytur stażowych;• Minimalnego wynagrodzenia za pracę, tak aby tempo jego wzrostu było dostosowane do realiów gospodarczych;• Ułatwienia legalizacji pobytu oraz zatrudnienia cudzoziemców spoza Unii Europejskiej;• Przejrzystości i pewności systemu podatkowego.•